Khi nhắc đến thị trường tài chính, không thể bỏ qua sàn giao dịch ngoại hối với khối lượng khổng lồ lên đến 7.5 nghìn tỷ USD mỗi ngày (theo BIS Triennial Survey 2022). Con số này cho thấy sức hút không thể phủ nhận của forex là gì trong giới đầu tư toàn cầu. Tuy nhiên, đằng sau những câu chuyện “đổi đời” được lan truyền trên mạng xã hội, có đến 80% trader mới thua lỗ trong năm đầu tiên theo khảo sát từ European Securities and Markets Authority.
Cơn “sốt” tỷ giá luôn đi kèm những cạm bẫy khó lường. Đòn bẩy – con dao hai lưỡi được nhiều sàn chào mời – có thể biến 1% biến động giá thành 100% lợi nhuận, nhưng cũng đẩy tài khoản về 0 chỉ sau vài phiên giao dịch sai hướng. Trường hợp điển hình như trader Nhật Bản năm 2019 đã mất 2 tỷ Yên chỉ trong một đêm do sử dụng đòn bẩy 500:1 khi giao dịch USD/JPY.
Biến động thất thường của thị trường cũng là thách thức không nhỏ. Nếu từng theo dõi đồng Bảng Anh trong sự kiện Brexit 2016, bạn sẽ thấy tỷ giá GBP/USD giảm 10% chỉ trong vài giờ – mức biến động mà cả năm mới xuất hiện một lần. Những sự kiện “thiên nga đen” như đại dịch COVID-19 hay xung đột Nga – Ukraine gần đây càng khiến việc dự đoán xu hướng trở nên khó khăn gấp bội.
Không ít nhà đầu tư Việt gặp rắc rối với các sàn “ma”. Năm 2021, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã cảnh báo về 12 sàn forex không giấy phép hoạt động tại Việt Nam. Điển hình như vụ việc sàn FX Trading lừa đảo 200 nhà đầu tư với tổng số tiền hơn 50 tỷ đồng. Điều đáng nói là nhiều sàn này tinh vi đến mức sao chép hoàn toàn giao diện của các công ty uy tín.
Yếu tố tâm lý cũng góp phần “giết chết” tài khoản của trader. Nghiên cứu từ Đại học Cambridge chỉ ra rằng 65% quyết định mua/bán được đưa ra dưới ảnh hưởng của cảm xúc. Áp lực “chạy đua” với thị trường khiến nhiều người mắc sai lầm như gỡ lỗ không đúng điểm, đặt lệnh quá lớn hoặc giao dịch liên tục khi không có tín hiệu rõ ràng.
Chênh lệch spread và phí qua đêm (swap) là những khoản “ăn mòn” tài khoản âm thầm. Ví dụ với cặp EUR/USD, spread 2 pip có nghĩa bạn đã mất 20 USD ngay khi mở lệnh 1 lot. Tính trung bình, các khoản phí này chiếm 15-30% tổng lợi nhuận của trader theo báo cáo từ Finance Magnates.
Để hạn chế rủi ro, các chuyên gia khuyến nghị nên tuân thủ nguyên tắc quản lý vốn 2% – không đầu tư quá 2% số dư tài khoản cho một lệnh duy nhất. Việc sử dụng lệnh dừng lỗ (stop-loss) cần được xem như “áo phao” bắt buộc, đặc biệt trong bối cảnh tin tức kinh tế vĩ mô liên tục thay đổi. Đừng quên thử nghiệm chiến lược trên tài khoản demo ít nhất 3 tháng trước khi dùng tiền thật.
Theo dõi lịch kinh tế là kỹ năng sống còn. Các sự kiện như công bố lãi suất FED, báo cáo việc làm phi nông nghiện Mỹ (NFP) hay chỉ số CPI thường tạo ra biến động mạnh. Ví dụ, chỉ trong 5 phút sau khi NFP được công bố tháng 8/2023, cặp EUR/USD đã biến động đến 87 pip – tương đương 870 USD với lệnh 1 lot.
Cuối cùng, việc lựa chọn sàn giao dịch cần dựa trên các tiêu chí: giấy phép từ cơ quan uy tín như FCA (Anh) hay ASIC (Úc), lịch sử hoạt động trên 5 năm, chính sách bảo vệ số dư âm và độ trễ giao dịch dưới 50ms. Đừng để những lời mời chào “lợi nhuận 300% mỗi tháng” làm mờ đi lý trí – thị trường này đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiến thức bài bản.
Nhớ rằng forex không phải canh bạc may rủi mà là môn thể thao trí tuệ đòi hỏi kỷ luật thép. Hãy bắt đầu từ việc hiểu rõ bản chất thị trường, xây dựng kế hoạch đầu tư bài bản và luôn cập nhật kiến thức mới mỗi ngày. Thành công trong forex đến từ quá trình tích lũy kinh nghiệm chứ không phải những mánh khóe kiếm tiền nhanh.